- Қартайдық, қайғы ойладық, ұйқы сергек
- Қартайдық, қайғы ойладық, ұлғайды арман
- Қыран бүркіт не алмайды, салса баптап
- Қалың елім, қазағым, қайран жұртым
- Байлар жүр жиған малын қорғалатып
- Көңілім қайтты достан да, дұшпаннан да
- Адасқанның алды – жөн, арты – соқпақ
- Бір дәурен кемді күнге – бозбалалық
- Жігіттер, ойын арзан, күлкі қымбат
- Патша құдай, сыйындым
- Базарға, қарап тұрсам, әркім барар
- Интернатта оқып жүр
- Ғылым таппай мақтанба
- Шоқпардай кекілі бар, қамыс құлақ
- Қансонарда бүркітші шығады аңға
- Жаз
- Көкбайға
- Көжекбайға
- Өкінішті көп өмір кеткен өтіп
- Біреудің кісісі өлсе, қаралы – ол
- Күз
- Қараша, желтоқсан мен сол бір-екі ай
- Қыс
- Күлембайға
- Көкбайға
- Желсіз түнде жарық ай
- Ішім өлген, сыртым сау
- Болыс болдым, мінеки
- Біреуден біреу артылса
- Мәз болады болысың
- Білімдіден шыққан сөз
- Сегіз аяқ
- Сәулең болса кеудеңде
- Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін
- Әуелде бір суық мұз – ақыл зерек
- Ғашықтық, құмарлық пен – ол екі жол
- Қор болды жаным
- Сен мені не етесің?
- Жігіт сөзі
- Қыз сөзі
- Білектей арқасында өрген бұрым
- Қажымас дос халықта жоқ
- Жастықтың оты, қайдасың
- Жарқ етпес қара көңілім не қылса да
- Тұлпардан тұғыр озбас шабылса да
- Қара қатынға
- Антпенен тарқайды
- Қарашада өмір тұр
- Жас өспірім замаңдас қапа қылды
- Ғашықтың тілі – тілсіз тіл
- Әсемпаз болма әрнеге
- Ескілік киімі
- Әбдірахман науқастанып жатқанда
- Әбдірахманға
- Әбдірахманға Кәкітай атынан хат («Тілім, саған айтайын, осы сөздің келісін тап»).
- Әбдірахманға Кәкітай атынан хат
- Қыздарға
- Қайтсе жеңіл болады жұрт билемек?
- Талай сөз бұдан бұрын көп айтқанмын
- Аш қарын жұбана ма майлы ас жемей?
- Балалық өлді, білдің бе?
- Лай суға май бітпес қой өткенге
- Өлсе өлер табиғат, адам өлмес
- Әбдірахман өлгенде (Арғы атасы қажы еді)
- Кешегі Оспан ағасы
- Кешегі өткен ер Әбіш
- Әбдірахман өлгенде (Тұла бойың ұят, ар еді)
- Әбдірахман өліміне (Жиырма жеті жасында Әбдірахман көз жұмды)
- Әбдірахман өліміне (Талаптың мініп тұлпарын)
- Әбдірахманға (Орынсызды айтпаған)
- Әбдірахман өлген соң өзіне айтқан жауабы
- Әбдірахманның әйелі Мағышқа Абайдың айтқан жұбатуы
- Әбдірахманның әйелі Мағышқа Абай шығарып берген жоқтау
- Көз жұмғанша дүниеден
- Махаббат, достық қылуға, кім де болса тең емес
Фзули, Шәмси, Сәйхали
Фзули, Шәмси, Сәйхали,
Науаи, Сағди, Фирдауси,
Хожа Хафиз – бу һәммәси
Мәдәт бер, я, шағири, фәриад!
Өлең 1933 жылғы толық жинақта алғаш рет басылған (71-бет).13 жастағы жасөспірім Абай Семейдегі Ахмет-Риза медресесінде оқып жүргенде жазған. Өзіне үлгі еткен атақты ақындардың аттарын атап: «Мәдәт бер я шағири фәрияд» деп сыйынып, «мәдәт» тілейді. Мұхтар Әуезов өлеңнің ортағасырлық түркі жазба поэзиясы дәстүрінде шыққандығын атап көрсеткен.
Бұл басылымда төртінші тармақтың соңғы сөзі «фәраид» болып түзетілді. Араб тілінде «теңдессіз» деген мағына береді. 1995 жылғы басылымда «фарияд» деп жазылған.
Зерттеушілердің деректеріне қарағанда 14 жастағы жасөспірім Абай Семейдегі Ахмет-риза медресесінде оқып жүргенде жазған сияқты. Шынында да ақынның шығыс тілі мен әдебиетін дендей оқып, Шығыстың ұлы философ-ақындарының классик туындыларымен барынша тереңірек танысатын шағы осы кезең. Сыры мол, құпиясы көп өлең өнерін аңсап, сол бір тылсым әлемге барар жол іздеген жас ақын өзі шығармаларын құмарта оқып, таусылмас нәр алған шығыс ғұламаларын әулие тұтып, медет тілейді, ақындық жолдағы жебеушім болыңдар деген ниет аңғартады. Осынау айналдырған 4 жол өлең жас Абайдың өнер, білім, талап қуған шағының өзінде-ақ, өлеңнің Фзули, Шәмси, Сәйхали, Науаи, Сағди, Фирдауси, Хожа Хафиз сияқты ұлы шеберлері туындыларымен жақсы таныс болғанын аңғартады. Бұл жолдардан жас ақынның өлең өнерінде алғашқы кезеңде сол өзі сыйынған ақындар нақышын үлгі тұтқаны көрінеді. Тек шығыс ғұламаларынша сөз құрауға деген құмарлық байқалады. Бір шумақ өлеңде бір ғана «бер» деген қазақ сөзі келтірілген. Бұл Абайдың ақындық жолының алғашқы кезеңіне тән қасиет.
Абай: Энциклопедия. - Алматы «Атамұра», 1995. - 581 бет.